موضوعاتی همچون عراق و فلسطین موضوعاتی است که همه سیاستمداران در همه جای دنیا همواره درباره آن اظهار نظر می‌کنند. اما در انتخابات فرانسه نامزدهای اصلی حتی درباره این دو موضوع هم حرفی نزدند.
مسائل مربوط به اروپا و رابطه با آن هم در سخنان نامزدها جایی نداشت. موضوعات سیاست خارجی ممکن است باعث برنده شدن کسی در انتخابات نشود اما می‌تواند به شکست یکی از طرف‌ها در انتخابات منجر شود. به همین دلیل است که نامزدهای انتخابات فرانسه از این موضوع اجتناب کردند.
برای هوبرت ودرین وزیر خارجه سابق فرانسه سیاست خارجی یک موضوع شیک و فانتزی نیست بلکه امری ضروری و مهم برای فرانسه به ویژه در شرایط امروز جهان است.
او اخیرا در مقاله‌ای به موضوعات حساس سیاست خارجی پرداخت که بعضی مانند بمب زماندار سیاسی هستند که دولت بعدی فرانسه باید خیلی زود درباره آنها موضعگیری کند.
او در آن مقاله هم به موج خشونت‌ها در جهان اشاره کرد و هم درباره احتمال جنگ تمدن‌ها سخن گفت. اما در شعارهای انتخاباتی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری فرانسه توجه چندانی به سیاست خارجی و دفاعی کشور و یا مسائل مربوط به اروپا نشده است.
این دو موضوع با هم مرتبط هستند چون سیاست خارجی کشورهای اروپایی گاهی در چارچوب سیاستهای واحد اروپا هماهنگ و تنظیم می‌شود. کمیسیون اروپا برای خود در بیش از 100 کشور دنیا نمایندگی مستقل خود را دارد.
سیاست های مشترک بازرگانی و کشاورزی اتحادیه اروپا معمولاً نقش مهمی در مذاکرات سیاسی و دیپلماتیک کشورهای عضو اتحادیه با دیگر کشورهای دنیا ایفا می‌کند. تقریبا همه اقدامات ملی کشورهای اروپایی در چارچوب سند 80 هزار صفحه‌ای هماهنگ می‌شود که همه قوانین درجه یک و دو را شامل می‌شود.
بنابراین اروپا و مسائل مربوط به این قاره به طور منطقی باید در شعارها برنامه‌های انتخاباتی همه نامزدهای این قاره و از جمله نامزدهای ریاست جمهوری فرانسه وجود داشته باشد. بسیاری از تدابیری که نامزدهای انتخاباتی پیشنهاد می‌کنند تا وقتی سیاستهای واحد اروپا امکان تحقق آن را فراهم نکند قابل اجرا نیست.
یکی از تدابیری که نامزدها پیشنهاد کرده‌اند پیشنهاد نیکولای سارکوزی برای ممنوعیت پایین آوردن ارزش پول است. پیشنهاد دیگر به سبزها و نامزدی آنها دومنیک وینت است که گفته است دسترسی به بازار اروپا باید برای کالاها و خدماتی مجاز باشد که استانداردهای سازمان جهانی کار در زمینه تولید و حمل و نقل را رعایت کنند.
در بند 89 از پیمان 100بندی که خانم رویال در تبلیغات انتخاباتی خود به عنوان پیمان ریاست جمهوری منتشر کرده، وارد شدن میزان و سقف تولید و اشتغال به منشور بانک مرکزی اروپاست.
اما اگر پیمان و قانون اساسی اروپا توسط همه کشورها پذیرفته و امضا شود، دیگر همه این تدابیر و پیشنهادها بی اثر می‌شود. نامزدهای انتخابات فرانسه درباره اروپا مانند دیگر مسائل سیاست خارجی بسیار کلی‌گویی کردند.
نکته جالب اینجاست که صریح‌ترین و روشن‌ترین اظهار نظرات در زمینه سیاست خارجی را نامزدهایی مطرح کردند که کمترین شانس را برای پیروزی در این انتخابات دارند.
این نامزدهای بدون اقبال در مبارزات انتخاباتی خود توصیه کردند که فرانسه باید ناتو را ترک کند و برای خود سیاست مستقلی تنظیم کند. رویال در این باره تنها خواستار آن شد که فرانسه در برابر وسوسه گسترش دامنه اقدام و عملیات ناتو مقاومت کند.
نامزدهای پیشروی این انتخابات به رغم همه تلاششان برای کلی‌گویی در زمینه سیاست خارجی نتوانستند درباره سه موضوع بسیار مهم در سیاست خارجی این کشور یعنی رابطه با آمریکا، تحولات خاورمیانه و حضور فرانسه در آفریقا سکوت کنند. رابطه با آمریکا موضوع بسیار حساسی در اروپاست.
به ویژه بعد از ماجرای جنگ عراق و پیروزی دمکرات‌ها در انتخابات کنگره آمریکا این موضوع اکنون در فرانسه بسیار حساس‌تر شده است. از سخنان و اظهار نظرات نامزدهای انتخابات فرانسه می‌توان دریافت که اکنون هر گونه صحبت درباره نزدیکی به آمریکا برای همه طیف‌های سیاسی در این کشور نوعی تابوست.
مواضع رویال و سارکوزی در این باره قابل حدس تر است. خانم رویال نسبت به سیاستهای ژاک شیراک دیدگاه مثبتی دارد که این دیدگاه شامل مخالفت صریح شیراک با جنگ عراق و حمله به این کشور هم می‌شود. سارکوزی در چندین مصاحبه و یادداشت از غرور و تکبر فرانسه در ارتباط با آمریکا انتقاد کرده است.
او یک سیاستمدار کاملا طرفدار آمریکاست که در اوائل تبلیغات انتخاباتی با جورج بوش عکس یادگاری می‌گرفت و به این عکس‌ها می‌بالید. اما خیلی زود متوجه شد که این عکس‌ها و ابراز صریح نزدیکی به واشنگتن برای او دردسر ساز خواهد شد. این همان اتفاقی بود که باعث شکست خوزه ماریا ازنار نخست وزیر اسپانیا در سال 2004 شد و این روزها برای تونی بلر تکرار شده است.
در روزهای پایانی تبلیغات انتخاباتی سارکوزی تلاش می‌کرد تا نام آمریکایی‌را از چهره خود در افکار عمومی فرانسه پاک کند. او اخیرا در سخنرانی خطاب به آمریکایی‌ها گفت که فرانسه می‌خواهد آزاد و مستقل باشد و دوستی به معنای اطاعت کردن و تسلیم شدن نیست.
درباره موضوع فلسطین دو نامزدی اصلی انتخابات از موضع رسمی دولت فرانسه در این‌باره منحرف نشدند اما بر آن تاکیدی هم نکردند. سارکوزی می‌گوید که نباید با همه تقاضاها و درخواستهای اسرائیل موافقت کنیم.
سخنان متناقض رویال در جریان سفر به سرزمین‌های اشغالی برداشت‌های گوناگونی را از موضع او درباره فلسطین به جا گذاشت.
او از یک سو از ساخت دیوار حایل حمایت کرد اما از سوی دیگر دیدار و گفتگوی گرمی با محمود عباس رییس جمهور فلسطین داشت. مواضع رویال در این مورد هر چه که باشد، او باید تمایل و گرایش اسرائیلی رهبران حزبش را هم مورد توجه قرار دهد.
درباره ایران نظرات نامزدها بسیار متفاوت و گوناگون است. سارکوزی تاکید کرده که استفاده از راه حل نظامی در مقابل ایران کار بیهوده‌ای است. رویال در نظری افراطی که حتی مخالف نظر جامعه جهانی در مقابل ایران است، گفته که حتی انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز برای تولید برق هم نباید در اختیار ایران باشد.
کسی نمی‌داند موضع دولت تحت حاکمیت این دو نامزد در قبال ایران چه خواهد بود. درباره رابطه با کشورهای آفریقایی هم همه نامزدها در یک نقطه اشتراک دارند و آن این است که باید به رابطه شخصی و نزدیک رئیس جمهور فرانسه با رهبران آفریقا پایان داده شود.
ماهنامه لوموند/ آوریل 2007
